Actualitats
De grèus incendis fòra contraròtle al nòrd de Catalonha
Barran lo pas frontalièr entre Rosselhon en lo Naut Empordan. Lo vent fòrt de tramontana ne dificulta l’extincion
Qualques 13 000 ectars son cremats, ara per ara, en un incendi que comencèt ièr a 13h a La Jonquera (Païses Catalans), a qualques mètres de la frontièra estatala. Segon los pompièrs, lo fuòc avança en direccion del sud e es arribat a Figueres.
Segon lo conselhièr de l’Interior de la Generalitat de Catalonha, l’incendi es completament fòra contratròtle, la situacion es plan complicada e los pompièrs son aclapats d’òbra. La Generalitat a demandat ajuda a l’Estat francés e a l’armada espanhòla per combatre lo fuòc.
Fòrça volontaris ajudan los pompièrs e los sinistrats.
A Portbou, un autre incendi s’es declarat, talament qu’a obligat de mond a se lançar dins la mar per fugir las flamas.
Ara per ara, lo pas frontalièr que crosa Catalonha per l’èst es barrat. An blocada la circulacion de l’autoestrada A9 e de totas las estradas que crosan la frontièra politica del costat nòrd, e mai de l’autoestrada AP7 e de l’estrada N-II del costat sud. Es tanben blocada la circulacion del TGV.
Per anar en Catalonha Sud, sonque se pòt passar la termièra per Aran e per Cerdanha. Es per aquò qu’ara per ara, lo tunèl del Cadí es gratuit, e o serà mentre que los passes frontalièrs entre lo Naut Empordan e Rosselhon (per La Jonquera-El Pertús e per Portbou-Cervera de la Marenda) seràn barrats.
Sus plaça, i bufa un vent fòrt de tramontana qu’arriba fins als 90 km/h, çò que facilita la propagacion del fuòc e empedís lo trabalh aerian dels pompièrs, que qualifican la situacion d’inquietanta.
An evacuat de vilas, e mai de centres de colònias e de vacanças.
La Generalitat recomanda lo confinament per totòm en Naut Empordan, es a dire que lo mond pòdon pas sortir de l’ostal ni se desplaçar. Ça que la, lo mond que vivon dins los mases, lor cal anar dins las vilas. Es de besonh de barrar las fenèstras perque l’aire es irrespirable dins tot lo país.
Fins ara, los incendis an causat tres mòrts.
Alèrta en Occitània
Lo prefècte del departament d’Aude, Eric Freysselinard, a anonciat en un comunicat que “compte tengut de las condicions climaticas d’aqueles darrièrs jorns” lo risc metereologic de fuòc als bòsques es fòrça sevèr. Mai que mai per las Corbièras, Fitor e Narbonés.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#6 Grandmercé per la publicitat, mai "Parlar Occitan" es pas un forum de lingüistica ! :-) Pasmens, es verai, que la lista s'anima quand lei convèrsas pertòcan la lenga... Sentiment etèrne d'inseguretat lingüistic ?
Amics legeires: Vos cal saber qu'aquò es un jornal, non pas un forum de lingüistica. Per aquel tipe de qüestions e remarcas vos recomandi la lista d'e-mail: parlar_occitan@yahoogrupos.com.br
E ben, vau profitar aquelas linhas per lançar al vent los mieus vòts de bonur e solidaritat amb los fraires catalans que patisson aquela catastròfa talament grèva.
E òsca pels pompièrs que malgrat las reduccions budgetàrias son d'eròis. E los volontaris. Soi estonat de veire aquel grop sus Facebook https://www.facebook.com/VoluntarisIncendiLaJonquera
#4 'Fitor' es corrècte. En occitan medieval trobam 'Fitor', atestat en 1280, e a aquela epòca, es probable que prononciavan la 'r' finala.
Fitor ??? Non, pas Fitor, meslèu Fiton, ça’m sembla. Fiton (Fitó en catalan) qu’eretè lo son nom de la bòrna qui marcava la fontèra enter lo reiaume de França e la corona d’Aragon, segon lo tractat de Corbeil (mitat deu sègle XIII).
Durant l’incendi, notatz qu’èra tostemps possible de passar la frontèra estatau per Garròcha e Valhespir (rota de Camprodon tà Prats de Mollo). A l’òra d’ara, totas las grans vias de comunicacion inter-estataus (autorota e rotas) qu’an tornat d’obrir, lhevada la linha de TGV. Se tot va plan, la linha que tornarà d’obrir aquesta vrespada.
Òc, l’Albèra, paratge meravilhós. Lo vessant sud-alberenc qu’ei tanben un sanctuari per la tortuga de Hermann, n’ac cau pas oblidar. Quan e hè hèra caud, la tortuga que s’entèrra e aquò que la pòt protegir deus incendis. Non soi pas segur s’èra lo cas ger, e aquò n’ei pas bon tà la sauvaguarda de l’espècia ☹.
#2 Òc, es corrècte de dire 'ectar' (nom masculin) e 'qualques' (per exprimir un nombre aproximatiu).
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari